На денешен ден сме го славеле Денот на нашата фела. Ќе се соберевме организирани колеги-водичи од цела Македонија, со претходно избрана дестинација за откривање и ре-откривање (цркви, манастири, музеи и природни убавини, каде, се разбира, не беа изоставени и кулинарските задоволства од посетените региони), со добро спремен патен распоред и вечно присутна волја за патување, ќе го одбележевме како што доликува Денот на туристичките водичи. Ја зацврстувавме колегијалноста преку дружење и разговарање за состојбите во туризмот, секој во своето поле и со целната група каде активно творел во изминатите години. По секоја средба, ќе излезевме побогати и повесели. Важно беше и остана – да се консолидира фелата и да се настапи едногласно во заштита на правата на туристичките работници, но и да се понуди организација и знаење на странските гости и туристички партнери.
Ја пишувам колумнава со извесна количина носталгија и сеќавање, како што можете да почувствувате по секоја мисла, секоја точка и запирка на текстов, бидејќи туризмот (нашиот занает и начин на живот) се промени од корен со настапувањето на непознатиот вирус ковид-19 (намерно заслужува мали букви!) и прогласувањето пандемија во целиот свет. Затворањето на границите го доведе до работ суштествувањето и смислата на туризмот – имено, отвореноста кон нови идеи, земји и култури, и слободата на движење и размислување, што имаше за цел поврзување на луѓето од сите раси, вери и етникуми. Туризам значеше нешто многу повеќе од одмор: значеше начин на живеење и работење.
Последиците од ковид-кризата се далекусежни и катастрофални за туризмот и туристичките работници, во кои се вбројуваме и ние, туристичките водичи. Нашата економска и социјална интеракција во туризмот беше нагло прекината со затворањето на земјите, а денес – повеќе од една година од првите случаи на зараза во регионот и во Европа – нема изгледи дека скоро ќе се вратиме на т.н. нормала во работењето. Туризмот беше прв затворен, а последен ќе се отвори по евентуалното совладување на ковид-19. Мерките што беа спроведени од државата за помагање на туристичкиот сектор беа, според мое мислење, недоволни и неефективни, бидејќи го имаа за цел само голото егзистирање на повеќето туристички работници и фирми, беа еден вид одолговлекување на крајот. Не се донесоа мерки и протоколи, како да МОЖЕМЕ да работиме и заработуваме, туку сме оставени со нејасна визија како и кога ќе продолжиме да го работиме она што најмногу го знаеме и сакаме!
Економските загуби беа огромни последната година за многу луѓе. Цели градови и региони изгубија вредни ресурси и средства. Но, да не заборавиме, луѓето се највредниот ресурс што може една земја да го има. Знаењето е најголемиот ресурс кој мораме повеќе да го користиме за да обмислиме одржлив развој на туризмот.
Многу колеги се принудени да ја променат професијата, што не оди така лесно и е далеку од она што сакале да го прават. Ним им ја посветувам и колумната, со желба да издржат во тоа што го прават, и да останат оптимисти дека можеби наскоро ќе можеме да се вратиме на „тркалата што живот значат“, и заедно со пејачите, ќе го фатиме микрофонот в рака, за да раскажуваме за убавините на нашата мила татковина Македонија!
Можеби е време да почнеме да размислуваме како да го заштитиме туризмот од вакви и слични неочекувани катастрофи? На пр., со заштита на природната средина и почитување на локалната биоразноликост. Можеби е време за промена на навиките и спецификите на работење? – За решавање на овие проблеми, потребна ќе ни биде помош од државата и локалните заедници, но ние ќе бидеме секогаш проактивен партнер во подобрување на туризмот и туристичкото искуство во земјата. Ќе останеме трпеливи и нема да очајуваме, бидејќи сеќавањата на туризмот ќе бидат нашата водилка во ново конципирање на нашиот ангажман во истата привлечна професија.
На нашите сограѓани би им посакал многу здравје и скора можност за патување!
Нека ни е честит Светскиот ден на туристичките водичи!
Aвтор: Милан Велески, магистер по туризам и професионален тур. водич
