Ревизорскиот извештај за одливот на мозоци од земјава, во кој е утврдено дека за осум години емиграцијата на високообразован кадар ја чинел државата 44,7 милијарди денари или 0,8% од годишниот БДП, се најде на расправа пред матичната комисија, за економски прашања.
Според извештајот во периодот од 2013-2021 година од Македонија годишно мигрираат по околу 2.500 млади со високо образование. Земјава се наоѓа на петто место по заминување на високообразован кадар во споредба со европските земји, а таленти се помалку се откриваат. Владата не прави доволно за спречување на состојбата која според ревизорите е алармантна, а одливот на мозоци негативно влијае врз економијата.
Според проценките на Светска банка, речиси 40% од младите со факултет ја напуштиле државата.
Од Ревизија потенцираат дека по истекувањето на периодот на важност на Националната Стратегија за вмрежување и соработка со високообразовани и стручни кадри 2013-2020 година не е усвоен нов стратешки документ кој го опфаќа проблемот поврзан со одлив на мозоци односно сеопфатна стратегија за економската миграција, со мерки и активности поврзани со намалувањето на одливот на високообразован кадар, со што би се намалиле и негативни ефекти во областа на економскиот развој на земјата и научноистражувачката дејност.
„Мерките од Стратегијата не се целосно имплементирани. Не е воспоставен функционален систем за следење у управување со интелектуалната емиграција и сеопфатна база на податоци за емиграцијата од државата. Недостигаат анализи за реално креирање на уписната политика, насочена кон усогласување на понудата и побарувачката, а воспоставениот начин на студирање на втор и трет циклус на студии во странство не обезбедува ефикасна искористеност на исплатените средства и придобивки за државата. Мониторинг на имплементацијата на мерките и активностите од Стратегијата не е воспоставен, ниту е извршена оцена на ефектите од имплементацијата на мерките“, посочуваат од Државен завод за ревизија.
Од ДЗР препорачуваат јавните универзитети и факултети да ја разгледаат можноста за подобрување на функционалноста на Центрите за кариера преку издвојување на финансиски средства за спроведување на предвидените активности, со цел поврзување на приватниот сектор и студентите.
„Во координација со надлежните органи и високообразованите установи да преземе активности за продолжување на отпочнатите активности за развој и функционирање на Опсерваторија за вештини. Да преземе активности за изготвување на Програми за препознавање и негување на талентите. Да донесе Програма за инвестиции во инфраструктура за научно истражувачка работа. Да воспостави Електронски регистар на истражувачи во земјата и во странство (nauka.mk) и да донесе Правилник за формата, содржината и начинот на водењето на регистарот“, се вели во Извештајот на ДЗР.
