ВИДЕО – Велелепниот храм на Св. Јован Владимир во Бар со 5.000 м2 фрески е една од најголемите православни цркви во светот



Со импресивна површина од 1.370 m², висина од 44,5 m до врвот на крстот на централната купола, црквата Свети Јован Владимир во Бар, Црна Гора е една од најголемите православни цркви во светот. Во неа се насликани речиси 5.000 m² ѕидови, мермерниот иконостас е долг 18,5 m, подниот мозаик зафаќа околу 1.700 m², а храмот има 7 бронзени и 9 дрвени врати, 28 столбови, 11 ѕвона како и подно греење.

Освен со својата неверојатна големина, храмот импресионира и со вештината и изработката со која е изграден. Предводен од протомајсторот Момчило Станојевиќ, овој храм бил изграден од бројни мајстори. Идејниот проект го изработил архитектот и уметник Предраг Ристиќ. Пет тима на зографи предводени од Анастаси Радовиќ деноноќно работеле на сликање на храмот. Само фреската на Пресвета Богородица во олтарната апсида зафаќа површина од околу 80 m².

Храмот Св. Јован Владимир во Бар е една од модерните цркви во овој регион каде што се слика со техниката „Ал фреско“. Техниката на фрескоживопис вклучува сликање на влажен малтер, брзо, пред да се исуши малтерот, но самоуверено, бидејќи грешките не можат да се поправат. Оваа техника бара мајсторство на сликар, што, на пример, Леонардо да Винчи навистина го немал, а тој експериментирал со нови техники на ѕидно сликање за да најде алтернатива за фреските. Но, тој не бил успешен во тоа и тие дела или целосно исчезнале или биле тешко оштетени. Токму затоа што се работи за напорна процедура, ѕидното сликарство во православните храмови кај нас неодамна се прави со техниката „Ал секо“ односно на сува површина. Така, црквата се слика побрзо, можно е да се повторат грешките, но живописот не е толку долготраен како фреските. Затоа сликарството на средновековните манастири сè уште фасцинира со својата убавина, грациозност и виталност на боите, додека во црквите од 20 век на сликарството му треба или реставрација или целосно пребојување.

Во црквата Св. Јован Владимир се мислело и на варот што се користел за малтер – донесен е од некогаш познатиот каменолом за варовник кај Спуж, каде што денес се вади мермер, а бил стар повеќе од четириесет години. Гипсот направен од толку висококвалитетен вар гарантира дека насликаната фреска не избледува.

Иконите на иконостасот исто така се насликани во античка техника, на дрво од липа, со златни листови полирани до висок сјај во ореоли. Самиот иконостас бил направен од повеќе видови камен донесен од Македонија и Италија, а оникс бил користен од Сијаринска Бања во јужна Србија. Сите прозорци се изработени од камен, како и подниот мозаик, високата маса, тронот, додека патеките околу храмот се поплочени со црвен и сив камен од Никшиќ. Пет мина каменорзци предводени од Иван Стефановиќ и Драгиша Кркељиќ за три години успеале да направат навистина имресивна работа.

Во поранешната воена фабрика за производство на качус, која денес работи како леарница за ѕвона Вера, во Воронеж, Русија, се излеани единаесет ѕвона за храмот Бар, од кои најголемото ѕвоно тежи 800, а најмалото околу 10 килограми. па можно е со нив да се „свират“ многу мелодии, бидејќи тонскиот опсег е широк. Камбаните се поставени во два пирга посветени на св. Царот Константин и царицата Јелена и св. Кирил и Методиј.

Ѕвоната се бијат рачно, а за ова е задолжен професорот во музичкото училиште во Бар, Александар Басараб. Овој Украинец својот „занает“ го научил во Русија, каде што многу се почитуваат вештините за ѕвонење.

Криптата на храмот е посветена на св. Александар Невски и се користи за богослужби, предавања и собири.

Инаку по земјотресот во 1979 година, Бар прерасна во модерен, добро испланиран град, но за него не била планирана црква. Првото барање за утврдување на локацијата за изградба на црквата го поднел свештеникот Богиќ Фемиќ, но само по штрајкот со глад на градскиот плоштад и потписите на околу пет илјади граѓани (кои биле повеќе од половина од населението во градот) и митинг пред Собранието, добиена е локацијата за црквата. Црквата е осветена во 2016 година на илјадагодишнината од смртта на св. Јован Владимир.

Црквата на Св. Јован Владимир е отворена секој ден од 07:00 до 21:00 часот.

Кратко житие на Св. Јован Владимир

Јован Владимир бил кнез на Дукља во периодот од 1000 до 1016 година, на просторот од Котор до реката Бојана, а на север до Скадарското Езеро. За време на неговото владеење, Византиската империја била потресена од војни со царот Самуил, кој во своите походи ја освоил и Дукља, го заробил кнезот Владимир и го одвел во заробеништво во Преспа. Потоа следува свадбата помеѓу Јован Владимир и ќерката на царот Самуил, љубовта на Владимир и Косара е позната и опеана во народот и литературата.

По смртта на Самуил, неговиот наследник Јован Владислав го поканил Владимир на богослужба и му испратил дрвен крст како ветување дека Владимир ќе биде безбеден. Меѓутоа, кога принцот Владимир пристигнал во Преспа, бил погубен пред црквата, каде што подоцна бил погребан.

Неговите мошти биле пренесени од кралицата Косара во Пречиста Краина, главниот град на Дукља, а низ вековите биле преместени во Драч, Елбасан и Тирана. Затоа свети Јован Владимир го почитуваат во повеќе држави како Србија, Албанија, Македонија и Бугарија. Тој е заштитник на градот Бар, а крстот на кој бил погубен принцот, семејството Андровиќ го чувало девет века. Еднаш годишно, на Духовден го вадат пред јавноста. Реплика на овој крст се наоѓа на централната купола на храмот.

Не е дозволено преземање на оваа содржина или на делови од неа, што се однесува на текст фотографија видео без дозвола од редакцијата на ИНФО КОМПАС.

Можеби ќе ве интересира

Следете не на facebook

 

Вашата поддршка многу ни значи