Сојузот на синдикатите на Македонија го повикува Уставниот суд да ја отфрли иницијативата на Стопанската комора на Северна Македонија која се однесува на оспорениот Законот за изменување и дополнување на Законот за работните односи, којшто во својата содржина опфаќа „работа во недела” бидејќи, како што велат, е спротивна на Уставот.
Според ССМ, со иницијативата ќе се задре во веќе утврдено право на непрекинат неделен одмор што се состои од најмалку 24 часа, за период од седум дена, на илјадници работници во државата.
„Го повикуваме Уставниот суд веднаш да ја отфрли иницијативата на Стопанската комора која е спротивна на Уставот, а ги охрабруваме почитуваните судии разгледувањето на иницијативата и нејзиното отфрлање кое е предвидено за во среда, да ја одложат точката и седницата да ја закажат оваа недела и расправата да ја продолжат и неколку денови во денот недела. Да ги повикаат сите работодавачи од Стопанската комора на Северна Македонија кои се многу загрижени да им се дозволи да работат во недела за да почуствуваат како се чувствуваат и нивните колеги работници кои досега работеа во ден недела без ограничување и без за тоа да бидат платени. Но се сомневаме дека газдите ќе дојдат, поради тоа што сите или 90 отсто од нив ќе бидат по монденските одмаралишта на продолжени викенди на грбот и од потта на работниците кои со нивниот труд им го ствараат капиталот, а ние работниците и оваа недела и секоја наредна ќе бидеме во судница на покана на Судот“, се наведува во денешното соопштение од ССМ.
Од ССМ му предлагаат на Уставниот суд по ова егзистенцијално прашање за работниците да расправа секој ден – недела до крајот на годината и тогаш повторно да ги прашаат работодавачите кои стојат зад иницијативата правото на неделен одмор да не биде регулирано со закон, дали се против и дали остануваат на ставот истакнат во иницијативата.
Сојузот на синдикатите на Македонија како репрезентативен синдикат и национален социјален партнер во државата, како што е посочено во соопштението, беше иницијатор и најголем поддржувач на законските измени со кои денот недела е уреден како неработен ден за најголемиот број на вработени во државата и затоа нагласуваме дека недела конечно е ден на неделен одмор и е реалност колку и тоа на одредени работодавачи да не им се допаѓа.
„Работниците веќе го чуствуваат бенифитот од ова право, ден на неделен одмор да биде недела кое е уредено во Закон за изменување и дополнување на Законот за работните односи Сл.Весник бр.288 од 21 декември 2021 година и Законот за изменување и дополнување на Законот за трговијата Сл.Весник бр.295 од 27 декември 2021 година што е во целост согласно горенаведеното и член 32 од Уставот на Република Северна Македонија дека секој вработен има право на платен неделен одмор и дека од тоа право работниците не смеаат да се откажат, а работодавачите не смеат да го ограничат“, велат од ССМ.
Во поглед на иницијативата од страна на Стопанската комора која е предвидено Уставниот суд да ја разгледува утре на седница , ССМ нагласува дека согласно член 11 од Уставот „Се забранува присилна работа.“, согласно член 32 од Уставот „Секој вработен има право на платен дневен, неделен и годишен одмор“, а „Од овие права вработените не можат да се откажат“ и истиот член утврдува дека „Остварувањето на правата на вработените и нивната положба се уредуваат со закон и со колективни договори.“
„На секоја држава и се потребни здрави работници и граѓани, а тоа особено дојде до израз во последните две години за време на ковид пандемијата, недвосмислено се докажа дека без здрави работници и граѓани не може да се обезбеди опстанок на државата, ниту да се одржат економските и општествените процеси“, потенцираат од ССМ.
Додаваат дека нивна правна водилка во обезбедувањето на ова право се националните и меѓународните закони и документи: Уставот и работно правното законодавство на државата, Општа декларација за човековите права, Европската конвенција за заштита на правата,Конвенцијата за неделен одмор и др.
„Сите овие закони и фундаментални документи за човековите права од национална и меѓународна природа поаѓаат од постулатот дека секој има право на работа и работни услови кои го почитуваат човековото достоинство. Во таа насока секој има право на ограничување на максималниот број на работни часови, дневен, седмичен, годишен одмор и право на платено отсуство. (Член 31 Повелба на основните права на ЕУ)“, посочуваат од ССМ.
Истовремено, од ССМ укажуваат дека согласно Конвенцијата за неделен одмор C 106 е јасно наведено дека сите работници треба да имаат право на непрекинат неделен одмор што се состои од најмалку 24 часа за период од седум дена, дека периодот на неделен одмор треба да коинцидира со денот од неделата што се смета за ден за одмор согласно на традицијата и обичаите на земјата или регионот, дека секоја земја може да се примени посебен режим на неделен одмор или, за определни категории на лица или организации опфатени со Конвенцијата, да им се плати за сите соодветни социјални и економски барања и др.
„Истовремено Конвенцијата упатува и дека во определувањето на условите во кои привремените иземања за неделен одмор се дозволени, репрезентативните организации на работниците и работодавачите, онаму каде што истите постојат, треба да бидат консултирани што е случај во нашата Држава поради тоа што на ваквото законско решение дадоа согласно сите репрезентативни претставници на работниците и работодавачите преку процесот на социјалниот дијалог на Економско – социјалниот совет“, велат од ССМ.
Дополнително нагласуваат дека дури во Конвенцијата е јасно наведено дека ниту една одредба од оваа Конвенција нема да влијае на закон, одлука, обичај или договор кој обезбедува поблагопријатни услови за работниците од оние што се обезбедуваат со оваа Конвенција што е случај со Измените на Законот за работните односи со кои се прогласи недела за ден на неделан одмор за над 92 отсто од работниците.
Работодавачите со ваквите постапки го покажуваат своето вистинско лице, дека не ги почитуваат работничките права дека не ги почитуваат работниците и дека најважен им е личниот интерес и нивното богатење на грбот на трудот на работникот.
„Законот за работни односи Сл.в. бр.288 од 21.12.2021 година и Законот за изменување и дополнување на Законот за трговија Сл.в.бр.295 од 27.12.2021 година е во целост во согласност со Уставот на РСМ и позитивното право во државата, исто така тоа се потврдува и со Конвенцијата за неделен одмор С 106 на МОТ и согласно горенаведеното бараме Уставниот Суд на РСМ да ја отфрли иницијативата, бидејќи со истата ќе се задре во веќе утврдено право на непрекинат неделен одмор што се состои од најмалку 24 часа за период од седум дена на илјадници работници во државата“, нагласуваат во соопштението од ССМ.
